Chuyển tới nội dung chính

📥 Cài Đặt Rust và Công Cụ

Giới Thiệu​

Trước khi bắt đầu viết code Rust, bạn cần cài đặt các công cụ cần thiết. Đừng lo, quá trình này rất đơn giản! ⚙️

Giải Thích Cho Bạn 5 Tuổi

Học Rust giống như học vẽ:

  • Rustup: Cửa hàng văn phòng phẩm (mua bút, giấy, màu)
  • Rust compiler: Chiếc bút vẽ
  • Cargo: Cặp đựng đồ vẽ
  • VS Code: Bàn vẽ chuyên nghiệp 🎨

🎯 Bạn Sẽ Cài Đặt Gì?​

1. Rustup - Công Cụ Quản Lý Rust 🔧​

Rustup giúp bạn:

  • Cài đặt Rust compiler (rustc)
  • Cài đặt Cargo (package manager)
  • Cập nhật Rust lên phiên bản mới
  • Quản lý nhiều phiên bản Rust

2. Rust Compiler - Biên Dịch Code 📝​

Rustc chuyển đổi:

Code Rust (.rs) → Compiler → File thực thi (.exe)

3. Cargo - Trợ Thủ Đắc Lực 📦​

Cargo giúp bạn:

  • Tạo project mới
  • Build và run code
  • Quản lý dependencies (thư viện)
  • Chạy tests

4. Code Editor - Nơi Viết Code 💻​

Chúng ta sẽ dùng VS Code hoặc RustRover.

📋 Yêu Cầu Hệ Thống​

Windows​

  • Windows 7 hoặc mới hơn
  • ~400MB ổ đĩa trống
  • Kết nối internet

macOS​

  • macOS 10.12 (Sierra) hoặc mới hơn
  • ~400MB ổ đĩa trống
  • Xcode Command Line Tools

Linux​

  • Hầu hết các distro hiện đại
  • ~400MB ổ đĩa trống
  • GCC hoặc Clang

🪟 Cài Đặt Trên Windows​

Bước 1: Tải Rustup​

  1. Mở trình duyệt, vào: https://rustup.rs/
  2. Click nút "Download rustup-init.exe"
  3. Chạy file vừa tải về

Bước 2: Cài Đặt Visual Studio C++ Build Tools​

Tại sao cần? Rust trên Windows cần C++ build tools.

  1. Installer sẽ hỏi: "Install Visual Studio C++ Build Tools?"
  2. Chọn "Quick install" (khuyến nghị)
  3. Hoặc tải riêng từ: https://visualstudio.microsoft.com/visual-cpp-build-tools/

Components cần:

  • ✅ MSVC v142 - VS 2019 C++ build tools
  • ✅ Windows 10 SDK

Bước 3: Chạy Rustup Installer​

  1. Mở Command Prompt hoặc PowerShell
  2. Chạy rustup-init.exe
  3. Bạn sẽ thấy:
Welcome to Rust!

This will download and install the official compiler for the Rust
programming language, and its package manager, Cargo.

Current installation options:

   default host triple: x86_64-pc-windows-msvc
     default toolchain: stable
               profile: default
  modify PATH variable: yes

1) Proceed with installation (default)
2) Customize installation
3) Cancel installation
>
  1. Gõ 1 và nhấn Enter (hoặc chỉ Enter)

Bước 4: Đợi Cài Đặt​

Installer sẽ:

  • Tải Rust compiler (~150MB)
  • Tải Cargo
  • Cài đặt vào C:\Users\<TênBạn>\.cargo và .rustup
  • Thêm vào PATH

Thời gian: 5-10 phút (tùy internet)

Bước 5: Restart Terminal​

Quan trọng! Đóng Command Prompt/PowerShell và mở lại.

Bước 6: Kiểm Tra Cài Đặt​

# Kiểm tra Rust compiler
rustc --version

# Bạn sẽ thấy: rustc 1.75.0 (82e1608df 2023-12-21)
# Kiểm tra Cargo
cargo --version

# Bạn sẽ thấy: cargo 1.75.0 (1d8b05cdd 2023-11-20)

Nếu thấy version numbers → 🎉 Thành công!

🔧 Troubleshooting Windows​

Lỗi: "rustc is not recognized"

  • ✅ Đã restart terminal chưa?
  • ✅ Kiểm tra PATH: echo %PATH% có chứa .cargo\bin không?

Lỗi: "link.exe not found"

  • ✅ Cài Visual Studio C++ Build Tools
  • ✅ Restart sau khi cài

🍎 Cài Đặt Trên macOS​

Bước 1: Cài Xcode Command Line Tools​

  1. Mở Terminal (Applications → Utilities → Terminal)
  2. Chạy lệnh:
xcode-select --install
  1. Một hộp thoại xuất hiện → Click "Install"
  2. Đợi 5-10 phút

Bước 2: Cài Rustup​

  1. Trong Terminal, chạy:
curl --proto '=https' --tlsv1.2 -sSf https://sh.rustup.rs | sh
  1. Bạn sẽ thấy:
Welcome to Rust!

This will download and install the official compiler for the Rust
programming language, and its package manager, Cargo.

Current installation options:

   default host triple: x86_64-apple-darwin
     default toolchain: stable
               profile: default
  modify PATH variable: yes

1) Proceed with installation (default)
2) Customize installation
3) Cancel installation
>
  1. Gõ 1 và nhấn Enter

Bước 3: Load Cargo Environment​

source $HOME/.cargo/env

Lưu ý: Chỉ cần làm lần đầu. Sau đó tự động load khi mở Terminal mới.

Bước 4: Kiểm Tra Cài Đặt​

# Kiểm tra Rust
rustc --version

# Kiểm tra Cargo
cargo --version

Thành công! 🎉

🔧 Troubleshooting macOS​

Lỗi: "xcrun: error: invalid active developer path"

  • ✅ Cài Xcode Command Line Tools: xcode-select --install

Lỗi: "command not found: cargo"

  • ✅ Chạy: source $HOME/.cargo/env
  • ✅ Hoặc restart Terminal

🐧 Cài Đặt Trên Linux​

Bước 1: Cài Development Tools​

Ubuntu / Debian​

sudo apt update
sudo apt install build-essential

Fedora / RHEL / CentOS​

sudo dnf install gcc

Arch Linux​

sudo pacman -S base-devel

Bước 2: Cài Rustup​

curl --proto '=https' --tlsv1.2 -sSf https://sh.rustup.rs | sh

Chọn option 1 (default installation).

Bước 3: Load Environment​

source $HOME/.cargo/env

Hoặc thêm vào .bashrc / .zshrc:

echo 'source $HOME/.cargo/env' >> ~/.bashrc
source ~/.bashrc

Bước 4: Kiểm Tra​

rustc --version
cargo --version

Hoàn thành! 🎉

🔧 Troubleshooting Linux​

Lỗi: "linker cc not found"

  • ✅ Cài build tools: sudo apt install build-essential

Lỗi: "SSL certificate problem"

  • ✅ Cài CA certificates: sudo apt install ca-certificates

💻 Cài Đặt Code Editor​

Option 1: Visual Studio Code (Khuyến Nghị) ⭐​

Cài VS Code​

  1. Tải từ: https://code.visualstudio.com/
  2. Cài đặt theo hướng dẫn

Cài Extensions Cho Rust​

Mở VS Code, cài các extensions sau:

  1. rust-analyzer (Chính thức, quan trọng nhất!)

    • Autocomplete thông minh
    • Error checking real-time
    • Code navigation
    • Refactoring tools

  2. CodeLLDB (Để debug)

    • Debug Rust code
    • Breakpoints
    • Watch variables

  3. crates (Quản lý dependencies)

    • Hiển thị version mới nhất
    • Update dependencies

  4. Even Better TOML (Để đọc Cargo.toml)

    • Syntax highlighting cho TOML
    • Auto-completion

Cài Extensions:​

  1. Click icon Extensions (Ctrl+Shift+X)
  2. Tìm "rust-analyzer"
  3. Click Install
  4. Làm tương tự với các extensions khác

Option 2: RustRover (IDE Chuyên Nghiệp)​

RustRover by JetBrains:

  • IDE đầy đủ tính năng
  • Tốt cho người thích IntelliJ/PyCharm
  • Có phí (miễn phí cho sinh viên)

Tải từ: https://www.jetbrains.com/rust/

Option 3: Các Editors Khác​

  • Vim/Neovim: Plugin rust.vim
  • Emacs: Mode rustic
  • Sublime Text: Package Rust Enhanced
  • Atom: Package language-rust

✅ Kiểm Tra Setup Hoàn Chỉnh​

Test 1: Version Check​

rustc --version
cargo --version
rustfmt --version
rust-analyzer --version

Tất cả đều hiển thị version → ✅

Test 2: Tạo Project Thử​

# Tạo project mới
cargo new hello_rust
cd hello_rust

# Build project
cargo build

# Chạy project
cargo run

Kết quả mong đợi:

   Compiling hello_rust v0.1.0
    Finished dev [unoptimized + debuginfo] target(s) in 2.34s
     Running `target/debug/hello_rust`
Hello, world!

Nếu thấy "Hello, world!" → 🎉 Hoàn hảo!

Test 3: Editor Integration​

  1. Mở project trong VS Code: code .
  2. Mở file src/main.rs
  3. Gõ fn test và để rust-analyzer autocomplete
  4. Nếu thấy suggestions → ✅ Rust-analyzer hoạt động!

🔄 Cập Nhật Rust​

Rust ra bản mới 6 tuần/lần.

Cập Nhật Lên Phiên Bản Mới Nhất​

rustup update

Kiểm Tra Phiên Bản Hiện Tại​

rustup show

Thay Đổi Toolchain​

# Sử dụng stable (mặc định)
rustup default stable

# Sử dụng nightly (tính năng thử nghiệm)
rustup default nightly

# Sử dụng beta
rustup default beta

Khuyến nghị: Dùng stable khi mới học!

🛠️ Công Cụ Bổ Sung​

Rustfmt - Format Code​

Tự động format code theo Rust style:

# Cài rustfmt (thường đã có sẵn)
rustup component add rustfmt

# Format file
rustfmt src/main.rs

# Format toàn bộ project
cargo fmt

Clippy - Linter​

Kiểm tra code và đề xuất cải thiện:

# Cài Clippy
rustup component add clippy

# Chạy Clippy
cargo clippy

Clippy sẽ gợi ý:

  • Code có thể viết tốt hơn
  • Performance improvements
  • Idiomatic Rust patterns

Rust Docs - Documentation​

Đọc docs offline:

# Mở Rust documentation
rustup doc

# Mở docs của một crate cụ thể
cargo doc --open

📂 Cấu Trúc Sau Khi Cài Đặt​

~/.cargo/                    # Cargo home
├── bin/                     # Các executables
│   ├── cargo                # Cargo
│   ├── rustc                # Compiler
│   ├── rustfmt              # Formatter
│   └── clippy-driver        # Clippy
├── registry/                # Downloaded crates
└── config                   # Cargo config

~/.rustup/                   # Rustup home
├── toolchains/              # Rust versions
│   └── stable-<arch>/       # Stable toolchain
├── downloads/               # Temp downloads
└── settings.toml            # Rustup settings

🎯 Tóm Tắt​

Bạn đã cài đặt:

  • ✅ Rustup - Quản lý Rust
  • ✅ Rust compiler (rustc) - Biên dịch code
  • ✅ Cargo - Package manager
  • ✅ VS Code + rust-analyzer - Editor
  • ✅ Rustfmt + Clippy - Code quality tools

🚀 Bước Tiếp Theo​

Giờ bạn đã sẵn sàng! Hãy chuyển sang:

  1. ➡️ Làm Quen Với Cargo - Học cách dùng Cargo
  2. ➡️ Chương Trình Đầu Tiên - Viết Hello, World!
Lời Khuyên

Cập nhật Rust thường xuyên để có tính năng mới và bug fixes:

rustup update

Nên chạy lệnh này mỗi tháng một lần! 🔄

Tiếp theo: Làm Quen Với Cargo →

Loading comments...