Chuyển tới nội dung chính

📦 Cargo - Trợ Thủ Đắc Lực Của Rust

Cargo Là Gì?​

Cargo là "người bạn tốt nhất" khi bạn làm việc với Rust. Nó giúp bạn:

  • ✅ Tạo project mới
  • ✅ Build (biên dịch) code
  • ✅ Chạy chương trình
  • ✅ Quản lý dependencies (thư viện bên ngoài)
  • ✅ Chạy tests
  • ✅ Tạo documentation
  • ✅ Publish packages
Giải Thích Cho Bạn 5 Tuổi

Cargo giống như cặp sách thông minh của bạn:

  • 📚 Giúp bạn sắp xếp sách vở (organize code)
  • 📝 Nhắc bạn bài tập cần làm (build tasks)
  • 🎒 Mang theo đồ dùng cần thiết (dependencies)
  • ✅ Kiểm tra bài xem đúng chưa (tests)

Bạn chỉ cần nói "Cargo, làm giúp mình!" và nó lo hết! 🎉

🎯 So Sánh Với Công Cụ Khác​

Ngôn ngữBuild ToolPackage Manager
JavaScriptnpmnpm
Python-pip
JavaMaven/GradleMaven/Gradle
Gogo buildgo get
Rustcargocargo

Cargo = Build tool + Package manager trong một!

🚀 Tạo Project Mới​

Tạo Binary Project (Chương trình chạy được)​

cargo new my_project

Cargo sẽ tạo:

my_project/
├── Cargo.toml          # File cấu hình
├── src/
│   └── main.rs         # Code chính
└── .gitignore          # Git ignore

Tạo Library Project (Thư viện)​

cargo new my_library --lib

Cargo sẽ tạo:

my_library/
├── Cargo.toml
├── src/
│   └── lib.rs          # Code thư viện
└── .gitignore

Tạo Project Trong Thư Mục Hiện Tại​

mkdir my_project
cd my_project
cargo init

📄 File Cargo.toml​

Cargo.toml là file cấu hình quan trọng nhất!

Ví Dụ Cargo.toml​

[package]
name = "my_project"          # Tên project
version = "0.1.0"            # Phiên bản
edition = "2021"             # Rust edition
authors = ["Nguyen Van A <[email protected]>"]
description = "Mô tả project"
license = "MIT"

[dependencies]
# Thư viện bên ngoài sẽ ở đây

Giải Thích Các Phần​

[package] - Thông Tin Project​

[package]
name = "hello_rust"          # Tên project (snake_case)
version = "0.1.0"            # Phiên bản (semantic versioning)
edition = "2021"             # Rust edition (2015, 2018, 2021)

Rust Edition:

  • 2015: Edition đầu tiên
  • 2018: Nhiều cải tiến
  • 2021: Mới nhất, khuyến nghị dùng

[dependencies] - Thư Viện​

[dependencies]
serde = "1.0"                    # Version cụ thể
rand = "0.8.5"                   # Version cụ thể
tokio = { version = "1", features = ["full"] }  # Với features

Cài dependencies: Chỉ cần thêm vào file, rồi chạy cargo build!

🔨 Các Lệnh Cargo Cơ Bản​

cargo build - Build Project​

# Build ở chế độ debug (nhanh, để dev)
cargo build

# Build ở chế độ release (chậm, tối ưu)
cargo build --release

Kết quả:

my_project/
└── target/
    ├── debug/            # Debug builds
    │   └── my_project    # Executable (Linux/Mac)
    │   └── my_project.exe  # Executable (Windows)
    └── release/          # Release builds
        └── my_project

Debug vs Release:

ModeBuild TimeRun SpeedFile SizeDùng Khi
DebugNhanhChậmLớnDevelop
ReleaseChậmNhanhNhỏProduction

cargo run - Build và Chạy​

# Build (nếu cần) và chạy
cargo run

# Run với release mode
cargo run --release

# Run với arguments
cargo run -- arg1 arg2

Ví dụ:

$ cargo run
   Compiling my_project v0.1.0
    Finished dev [unoptimized + debuginfo] target(s) in 0.50s
     Running `target/debug/my_project`
Hello, world!

cargo check - Kiểm Tra Lỗi Nhanh​

cargo check

Tại sao dùng?

  • ⚡ Nhanh hơn cargo build (không tạo executable)
  • ✅ Chỉ kiểm tra code có compile được không
  • 🔄 Dùng khi viết code để check lỗi nhanh

cargo clean - Xóa Build Files​

cargo clean

Khi nào dùng?

  • 💾 Giải phóng ổ đĩa (target/ rất lớn!)
  • 🔄 Build lại từ đầu
  • 🐛 Debug build issues

cargo test - Chạy Tests​

# Chạy tất cả tests
cargo test

# Chạy test cụ thể
cargo test test_name

# Show output của tests
cargo test -- --show-output

cargo doc - Tạo Documentation​

# Tạo docs
cargo doc

# Tạo và mở trong browser
cargo doc --open

cargo update - Cập Nhật Dependencies​

# Cập nhật tất cả dependencies
cargo update

# Cập nhật một dependency cụ thể
cargo update serde

📦 Thêm Dependencies​

Cách 1: Thêm Vào Cargo.toml​

  1. Mở Cargo.toml
  2. Thêm vào section [dependencies]:
[dependencies]
rand = "0.8.5"
  1. Chạy cargo build để tải về

Cách 2: Dùng cargo-edit (Khuyến nghị)​

Cài cargo-edit:

cargo install cargo-edit

Thêm dependency:

# Thêm dependency mới nhất
cargo add rand

# Thêm với version cụ thể
cargo add [email protected]

# Thêm với features
cargo add tokio --features full

Xóa dependency:

cargo rm rand

Tìm Crates Trên crates.io​

  1. Vào https://crates.io
  2. Tìm crate cần dùng (ví dụ: "serde")
  3. Copy dòng dependencies:
serde = "1.0"

Version Syntax​

[dependencies]
# Exact version
serde = "=1.0.152"

# Greater than or equal
serde = ">=1.0.0"

# Compatible updates (default)
serde = "1.0"          # Tương đương "^1.0"
                        # Cho phép 1.0.0 đến <2.0.0

# Tilde requirements
serde = "~1.0.150"     # Cho phép 1.0.150 đến <1.1.0

# Wildcard
serde = "1.*"          # Cho phép 1.x.x

Khuyến nghị: Dùng "1.0" (compatible updates)

🏗️ Cấu Trúc Project​

Binary Project (Executable)​

my_app/
├── Cargo.toml
├── Cargo.lock          # Lock versions (tự động tạo)
├── src/
│   ├── main.rs         # Entry point
│   ├── lib.rs          # Library code (optional)
│   └── modules/        # Module files
│       ├── mod.rs
│       └── utils.rs
├── tests/              # Integration tests
│   └── integration_test.rs
├── benches/            # Benchmarks
│   └── my_benchmark.rs
└── examples/           # Example programs
    └── example1.rs

Chạy Examples​

# Liệt kê examples
cargo build --examples

# Chạy example
cargo run --example example1

🎯 Cargo Workspace (Nhiều Projects)​

Khi bạn có nhiều projects liên quan:

Tạo Workspace​

Cargo.toml (root):

[workspace]
members = [
    "app",
    "lib1",
    "lib2",
]

Cấu trúc:

my_workspace/
├── Cargo.toml          # Workspace config
├── app/                # Binary
│   ├── Cargo.toml
│   └── src/
│       └── main.rs
├── lib1/               # Library 1
│   ├── Cargo.toml
│   └── src/
│       └── lib.rs
└── lib2/               # Library 2
    ├── Cargo.toml
    └── src/
        └── lib.rs

Dùng Workspace​

# Build tất cả
cargo build

# Build một project
cargo build -p app

# Run project cụ thể
cargo run -p app

⚙️ Cargo Configuration​

Cargo.toml - Project Config​

Profile configurations:

[profile.dev]
opt-level = 0          # Không tối ưu (nhanh compile)

[profile.release]
opt-level = 3          # Tối ưu tối đa
lto = true             # Link Time Optimization
codegen-units = 1      # Tối ưu single-threaded

.cargo/config.toml - Global Config​

Tạo file .cargo/config.toml trong project:

[build]
# Số CPU cores để compile
jobs = 4

[target.x86_64-unknown-linux-gnu]
# Linker cụ thể cho Linux
linker = "clang"

🔍 Cargo Commands Khác​

cargo search - Tìm Crates​

cargo search serde

cargo tree - Xem Dependency Tree​

cargo tree

Kết quả:

my_project v0.1.0
├── rand v0.8.5
│   ├── rand_core v0.6.4
│   └── rand_chacha v0.3.1
└── serde v1.0.152

cargo bench - Benchmarks​

cargo bench

cargo publish - Publish Crate​

# Publish lên crates.io
cargo publish

💡 Tips & Tricks​

1. Compile Nhanh Hơn​

Dùng cargo-watch - Auto rebuild khi file thay đổi:

# Cài cargo-watch
cargo install cargo-watch

# Watch và run
cargo watch -x run

# Watch và check
cargo watch -x check

2. Build Cache​

Dùng sccache - Cache compilation:

# Cài sccache
cargo install sccache

# Set environment variable
export RUSTC_WRAPPER=sccache

3. Offline Development​

# Tải tất cả dependencies
cargo fetch

# Build offline
cargo build --offline

4. Vendor Dependencies​

# Copy dependencies vào project
cargo vendor

Hữu ích khi:

  • Deploy không có internet
  • Audit dependencies
  • Reproducible builds

🐛 Troubleshooting​

Lỗi: "Could not find Cargo.toml"​

Nguyên nhân: Bạn không ở trong project directory

Giải pháp:

cd my_project  # Vào thư mục project
cargo build    # Chạy lại

Lỗi: "Failed to download dependencies"​

Nguyên nhân: Lỗi mạng hoặc crates.io down

Giải pháp:

# Thử lại
cargo build

# Hoặc clean và build lại
cargo clean
cargo build

Lỗi: "Blocking waiting for file lock"​

Nguyên nhân: Cargo process khác đang chạy

Giải pháp:

  • Đợi process kia xong
  • Hoặc kill process: pkill cargo

📚 Tóm Tắt Commands​

CommandMô tảKhi nào dùng
cargo newTạo project mớiBắt đầu project
cargo initInit trong thư mục hiện tạiThư mục đã có
cargo buildBuild projectTạo executable
cargo runBuild và chạyDevelopment
cargo checkKiểm tra lỗiViết code
cargo testChạy testsTesting
cargo cleanXóa build filesGiải phóng ổ đĩa
cargo docTạo docsDocumentation
cargo addThêm dependencyCần thư viện
cargo updateCập nhật depsUpdate libraries

🎯 Best Practices​

1. Commit Cargo.lock​

Binary projects: Commit Cargo.lock Library projects: Thêm vào .gitignore

2. Version Dependencies Đúng Cách​

[dependencies]
# Good - compatible updates
serde = "1.0"

# Bad - always latest (không stable!)
serde = "*"

3. Organize Code​

src/
├── main.rs         # Entry point
├── lib.rs          # Public API
└── modules/        # Internal modules
    ├── mod.rs
    └── utils.rs

4. Use Features​

[features]
default = ["feature1"]
feature1 = []
feature2 = ["dep:optional_crate"]

[dependencies]
optional_crate = { version = "1.0", optional = true }

Build với features:

cargo build --features feature2

🚀 Bước Tiếp Theo​

Bạn đã biết:

  • ✅ Cargo là gì và làm gì
  • ✅ Tạo project với cargo new
  • ✅ File Cargo.toml
  • ✅ Build, run, check, test
  • ✅ Quản lý dependencies
  • ✅ Cargo workspace

Giờ hãy viết chương trình Rust đầu tiên!

➡️ Tiếp theo: Chương Trình Đầu Tiên - Hello, World!

Lời Khuyên

Cargo là người bạn tốt nhất của bạn! Hãy dùng nó cho mọi thứ:

  • cargo run thay vì rustc main.rs
  • cargo add thay vì edit Cargo.toml
  • cargo check khi viết code
  • cargo clippy để học cách viết Rust tốt hơn

Cargo làm mọi thứ đơn giản hơn nhiều! 🎉

Tiếp theo: Chương Trình Đầu Tiên →

Loading comments...